Eén dodelijk ongeval is al teveel
Nul dodelijke ongevallen in de bouw. Dat is de ambitie van de Taskforce Veiligheid & Arbeidsomstandigheden, benadrukt voorzitter Peter Koenders van de taakgroep. “Eén dodelijk ongeval is al teveel.” De taskforce is op verzoek van het bestuur van Bouwend Nederland ingesteld om een duidelijke verbetering aan te brengen in de veiligheid in de bouwsector. Ongevallen op de werkplek ontstaan volgens Koenders vaak doordat het ‘toevallig’ mis gaat: “Dat toeval moet eruit. Daarvoor gaan we mensen meer bewust maken van wat veilig werken inhoudt.
Onacceptabel
De bouwsector behoort volgens het ministerie van SZW tot de top drie van meest onveilige sectoren. Koenders: “De veiligheid in de bouw staat onder druk omdat er teveel dodelijke ongevallen gebeuren. Wij vinden dat zelf ook onacceptabel. Eén dodelijk ongeval is al teveel. Ernstige ongevallen met blijvend letsel willen we natuurlijk ook niet, maar als je nul dodelijke ongevallen als doel hebt, heb je in ieder geval de juiste focus dat alles veilig moet.” In de crisis is de aandacht voor veiligheid onder druk komen te staan. Want veiligheid vergt aandacht en tijd. Maar alles moest tegen de laagste prijs. Gelukkig merken we dat er nu meer aandacht en tijd voor veiligheid ontstaat, ook bij opdrachtgevers.”
Continu proces
De taskforce kwam in januari voor de eerste keer bijeen, met als doel het bestuur van Bouwend Nederland te adviseren over acties en initiatieven op het beleidsterrein van veiligheid en arbeidsomstandigheden. Koenders: “Er zit veel kennis in de taskforce, met mensen met veiligheidsfuncties in grote en kleinere bouw- en infrabedrijven. We werken niet toe naar een rapport. Het is een continu proces. Hebben we als taskforce iets waarvan we denken dat het nu kan, dan communiceren we dat direct. En dan gaat het erom hoe we die verandering op veiligheidsattitude als Bouwend Nederland dan teweegbrengen in de sector.”
Verschuif probleem niet naar bouwplaats
Als nu al een punt van actie noemt hij meer aandacht voor veiligheid in opleidingen voor kaderfuncties in de sector: “We moeten het probleem niet verschuiven naar de bouwplaats. De meeste ongevallen daar zijn terug te herleiden tot instructies. Belangrijk is dat je als manager mensen op de werkvloer ruimte geeft om daar aan veiligheid te doen. Daar moet al vanaf de ontwerpfase over worden nagedacht, over hoe je op de bouwplaats samen veilig bouwt en over wat voor maatregelen daarvoor nodig zijn, vastgelegd in het V&G-ontwerpplan. Moet je daar op de bouwplaats nog over beginnen na te nadenken, dan ben je eigenlijk al te laat.”
Voorkom angstcultuur
Voor het bereiken van ‘nul doden’ is er volgens Koenders in de hele sector ook een cultuuromslag nodig: “Daar is die jaarlijkse Bewust Veilig-dag (de 3e vrijdag in maart, red.) ook voor. Iedereen in de bouw moet zich bewust zijn van veiligheid, van leidinggevende tot uitvoerende en van jong tot oud. Zodat wie voor de eerste keer op de bouwplaats komt de juiste instructies krijgt en we mensen stimuleren elkaar ook aan te spreken op onveilige handelingen of onveilige situaties op te lossen. En dat wie zelf in zo’n situatie terecht komt dat vervolgens ook meldt, zodat we daarvan kunnen leren op andere bouwprojecten en er maatregelen tegen kunnen nemen.” Belangrijk daarvoor noemt hij het mensen positief stimuleren om met veiligheid bezig te zijn: “Mensen die betrapt worden op onveilig werken moeten niet bang zijn voor een slechte aantekening of negatief functioneringsgesprek, want in zo’n angstcultuur meldt niemand meer wat.”
Improvisatie en onverschilligheid moeten eruit
Koenders en zijn team willen ook meer zicht krijgen op de indirecte oorzaken achter ongevallen: “Bij het meer gedetailleerd in beeld brengen van ongevallen zien we dat er vaak allerlei dingen aan vooraf gingen die toevallig net even anders liepen dan normaal. Een werkplek die net is gewijzigd, een hek dat net even anders is neergezet, iemand die invalt voor degene die een bepaalde klus altijd doet. En dan gaat het mis. Dat toeval moeten we aanpakken, door scherp te zijn op wijzigingen en door mensen daar bewust van te maken. Improvisatie en onverschilligheid moeten eruit en alertheid en professioneel werken erin. Ik ben een optimist, maar we moeten de weg naar nul doden in de bouw realiseren.”
Bron: Bouwend Nederland
